Ed Sanders - De frontrunners (1998)

Iedereen is fout in 'De frontrunners'

(Door Peter Kuijt)

Fiscaal jurist Ewoud Lietaert Peerbolte staat personen bij die slachtoffer zijn van foute advocaten, notarissen, accountants en belastingadviseurs. Hij levert ook met enige regelmaat columns voor het economiekatern van de Volkskrant. De ene keer poneert hij dat de fiscus niet met meer voorzichtigheid hoeft te worden behandeld dan andere overheidsinstanties, in een ander artikel stelt hij dat werknemers recht hebben op het overschot van een pensioenfonds.

Peerbolte blijkt zich niet te beperken tot stukjes op de korte baan. Sinds kort ligt De frontrunners in de winkel, zijn uit de kluiten gewassen thrillerdebuut. Peerbolte nam daarvoor wel een voor de cover beter bekkend pseudoniem aan: Ed Sanders.

De frontrunners start zo'n kleine 30 jaar geleden, een tijd waarin Vietnam en de Pentagon Papers centraal stonden. Leden van een Leidse jaarclub komen een jaar na hun afstuderen in een groot landhuis op Walcheren bijeen om de start van hun ongetwijfeld glanzende carrières te vieren. Er wordt gegeten, gedronken, gevreeën, maar ook flink gegokt. Met wat de bank overhoudt aan de roulettetafel besluiten twee ex-studenten het beleggingsclubje Investment Associates te starten. Een van de twee is Charles Purvis, de latere minister-president. De ander is Eduard Grahl, de latere voorzitter van de raad van bestuur van een wereldwijd uitgeefconcern.

Door op slinkse wijze gebruik te maken van voorkennis hebben de beleggingen van Investment Associates in de loop van de decennia uitermate lucratief uitgepakt. Maar het kan niet eeuwig feest blijven. Joachim Hengst, een jonge assistent-controller bij Grahl Editors, 'hackt' er binnen het concern lustig op los en dringt binnen in de financiële administratie van het bedrijf. Gegevens over de financiële fraude van Grahl speelt hij door aan het Openbaar Ministerie. De ongezond op promotie beluste hoofdofficier van justitie Henrico Pintado krijgt lucht van Grahls wijze van zakendoen en start een grootscheeps onderzoek. Ondertussen weet Joachims vriendin, Mary Ann Dreyer, zich een baan te verschaffen op het kantoor van Ben Corporal, de advocaat van Eduard Grahl. En dan is er nog de op de beurs geld wittende commissionair Hank Larsson, die zich, nu Justitie op Grahl jaagt, bedreigd voelt.

Een en ander resulteert in een dicht web van talloze verhaallijntjes, die Sanders overigens met uiterste precisie doseert. Lezende leken hoeven niet te vrezen voor ellenlange uitlegverhalen over allerlei financiële kwesties, waaraan bijvoorbeeld NRC-journalist Roel Janssen zich in zijn vorig jaar verschenen Euro-thriller De struisvogel-code schuldig maakte. De lezer ziet wel een lange stoet van karakters aan zich voorbij trekken, die volgens de auteur helemaal niet 'uit het leven gegrepen zijn'. Maar ingewijden en geoefende krantenlezers zullen vast wel enkele personages herkennen. Zou bijvoorbeeld de met zijn Nieuw-Guinea verleden geplaagde hoofdofficier Pintado niet zijn geportretteerd naar de inmiddels gepensioneerde pg Gonsalves?

De frontrunners is een imposant debuut, op Amerikaanse leest geschoeid. Sanders hanteert een rechttoe rechtaan stijl, die nergens irriteert. Geweld en seks zijn in voldoende mate aanwezig en garanderen de thrillerfan voldoende bevrediging. De crux zit echter in het feit dat het boek alleen maar 'kwaaien' kent. Iedereen is fout in De frontrunners. Een beetje thriller kent toch een held (m/v) waarmee een lezer zich kan identificeren. Maar zelfs de jeugdige Joachim Hengst en Mary Ann Dreyer schaatsen scheef. Er ligt namelijk geen diepere, nobele gedachte aan hun duistere acties ten grondslag. Het is de twee alleen maar te doen om een vette bankrekening en een 'dolce vita' in Manhattan. Het goede doel komt niet aan bod in Sanders' debuut.

Ed Sanders - De frontrunners, uitgeverij Meulenhoff-M, 381 pag. (genomineerd voor de Gouden Strop 1998)