14 juli 2009

Cory Doctorow - Little Brother (2009)

Bloedspannend wordt het nergens




(Door Peter Kuijt)

'Big Brother voor de internetgeneratie', luidt de ondertitel van Little Brother van de Canadese überblogger Cory Doctorow (1971). Je moet van heel goeden huize komen om jouw boek te vergelijken met 1984, de wereldhervormende roman over een totalitaire staat, die George Orwell vijftig jaar geleden schreef. IT-activist en 'Young Global Leader' Doctorow, die laatst nog hackers in Birmingham toesprak over auteursrechten, maakt de verwachtingen dan ook niet waar.

Op de eerste pagina van zijn sciencefictionachtige thriller denk je nog dat de auteur een diepe buiging maakt voor de Britse schrijver als hij zijn hoofdpersoon Marcus Yallow introduceert. Yallow is ook wel bekend onder de naam 'w1n5ton'. Een knipoog naar Winston Smith, ambtenaar van het ministerie van Waarheid, en het voornaamste personage in 1984, vermoed je. Maar behalve in het nawoord kom je nergens een verwijzing naar Orwells boek tegen.

Marcus Yallow is een 17-jarige whizzkid die je niets meer hoeft te vertellen over internet. Met gemak spamt hij 'voor de goede zaak' en hackt hij geavanceerde beveiligingssystemen van zijn middelbare school. Altijd makkelijk als je met je vrienden onder schooltijd wilt spijbelen om te 'gamen' in downtown San Francisco. En daar gaat het mis.

Op het moment dat Marcus zijn vrienden in de stad ontmoet, blazen terroristen de Bay Bridge en de metrotunnel onder de baai op. Duizenden mensen vinden de dood. Het Department of Homeland Security (DHS) komt vervolgens in actie met massale arrestaties. Ook Marcus en zijn vrienden worden gearresteerd en meer dan stevig verhoord – later wordt er ook nog even 'gewaterboard'.

Na enkele dagen detentie op een geheime plek worden Marcus en zijn kornuiten vrijgelaten. Op een vriend na, die in het niets lijkt te zijn opgelost. Het DHS houdt Marcus nauwgezet in de gaten en heeft San Francisco veranderd in een politiestaat. Iedere burger wordt beschouwd als een potentiële bommenlegger. Betogingen worden uiteengeslagen, mailverkeer wordt onderschept.

Als Marcus beseft dat zijn herwonnen vrijheid maar relatief is, zint hij op wraak. En hoe kan dat beter dan met de schier oneindige mogelijkheden die cyberspace biedt. Met zijn acties tergt hij het DHS tot het uiterste.

Little Brother heeft van de uitgever de kwalificatie 'thriller' meegekregen, maar verdient dat stempel eigenlijk niet. Bloedspannend wordt het nergens. Marcus, die om de haverklap moet huilen, kan als hoofdpersoon niet bekoren. En als je de overvloed aan technische informatie en historische weetjes over internetprotocollen even terzijde schuift, blijft er een mager verhaal over zonder al te grote surprises.

De wat kinderlijke stijl van Doctorow is ook niet je dat: hij lijkt voortdurend op zijn hurken te gaan zitten om de lezertjes toe te spreken. En wat blijkt na enig zoeken op internet? In zijn thuisland en de VS wordt Little Brother vooral beschouwd als leesvoer voor 'young adults'. Voor volwassen lezers is het boek echter ondermaats.

Cory Doctorow – Little Brother. Vertaling: Piet Verhagen. Uitgeverij De Vliegende Hollander, 336 pag.

Geen opmerkingen: