19 april 2013

Het voorschot (column, 2013)

UITGEVER WORDEN (4)

(Door Peter de Zwaan)

In voorgaande delen van deze prachtserie over het uitgeven van boeken had ik het over het voorschot.
Het is ‘niet terugvorderbaar’, met andere woorden: als een uitgever je 10.000 euro voorschot betaalt voor het boek dat je ziet als je levenswerk en hij verkoopt niet één exemplaar dan is hij de klos.
Als je een beginnend schrijver bent zou ik het dure huis waar je al zo lang watertandend langsrijdt nog maar niet kopen, want dat voorschot van 10.000 krijg je niet, tenzij je een variant op'7500 Tinten grijs' bedenkt, je dat boek eerst weet onder te brengen bij een buitenlandse uitgever en je daarna in eigen land kunt aantonen dat er in twee weken honderdduizend exemplaren van zullen worden verkocht.
Ga maar uit van een voorschot van 200 euro, als je geluk hebt 250.
Ooit ben ik begonnen aan de 'Bob Evers'-serie. Willy van der Heide had 32 delen geschreven en twee delen half. Ik heb die halve delen afgemaakt en ben doorgegaan. Toen nummer 50 eraan kwam heb ik tegen de uitgeverij, De Eekhoorn, gezegd dat het mooi was geweest. Groot feest bij het verschijnen van deel 50, daarna jaren van stilte.
Tot ik zin in een Bob Evers kreeg. Ik zette het als feuilleton op mijn website en daarna vroegen liefhebbers van de serie tot mijn verbazing om een echt boek. Geen e-book, maar papier. Ik mailde met De Eekhoorn en daar zeiden ze: ‘Doen we.’ Waarna ik zei: ‘Maak je het gebruikelijke voorschot even over?’
Deden ze niet meer aan, zeiden ze. Geen enkele schrijver kreeg nog een cent vooraf.
Ik kreeg het wel, daar niet van, maar ik had het teken aan de wand moeten zien: drie maanden later was De Eekhoorn, onderdeel van muziekuitgeverij Weton-Wesgram, failliet. De curator vond het niet nodig iets te laten horen en tot op heden weet ik niet hoeveel boeken er zijn verkocht (rond 1500, schijnt het) en hoeveel ik er bij in ben geschoten; waarschijnlijk genoeg om de aanloopkosten van mijn Uitgeverij Zwarte Zwaan mee te dekken.
Wat leert ons dit:
- als een uitgever geen voorschot wil geven denk dan goed na of je met hem in zee wilt
- als het voorschot klein is mag je ook goed nadenken, maar je hebt meer aan slikken, diep zuchten en er het beste van hopen
- is het voorschot 10.000 en ben je een beginnend schrijver ga er dan maar vanuit dat in het contract de komma verkeerd stond en dat de uitgever je een keer terugpakt.
Tenzij je in handen bent gevallen van Uitgeverij Zwarte Zwaan. Ik betaal mezelf lachend tien mille en ben erg bij met die prachtuitgeverij.

(Deze column is ook te lezen op www.peterdezwaan.nl)

Peter de Zwaan (1944, Meppel) heeft tientallen publicaties op zijn naam staan, misdaadromans en jeugdboeken. Voor acht van zijn thrillers werd hij genomineerd voor de Gouden Strop, de prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek. Met 'Het Alibibureau' won hij in 2000 die prijs. Zijn jongste thriller, 'De bruiloften van Annika Kommer', staat op de longlist van de Gouden Strop 2013. (Foto Peter de Zwaan: Bob Bronshoff)

Geen opmerkingen: